امان میرزایی
این چهارمین ۸ مارچی است که زنان پس از سقوط افغانستان، با گردهمایی‌هایی اعتراضی و اجتماعی آن را گرامی می‌دارند. روز جهانی زن هر ساله در ۸ مارچ (۱۸ حوت) برای بزرگداشت دستاوردهای فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی زنان جشن گرفته می‌شود. ۸ مارچ یک نقطهٔ اصلی و مرکزی در جنبش حقوق زنان است تا توجهات را به موضوعاتی مانند برابری جنسیتی، حقوق باروری، خشونت و سوء استفاده علیه زنان جلب کند. با این‌همه زنان افغانستان در طول چهار سال گذشته تنها توانسته‌اند به مبارزات اعتراضی خود علیه طالبان ادامه دهند و همچنان ارز حقوق اولیهٔ خود برخوردار نیستند.
زنان معترض جنبش سروهای مترقی و بهار سبز، روز گذشته گردهم آمدند تا ۸ مارچ، روز جهانی زن را گرامی بدارند. این گردهمایی زنان در فضایی بسته و با سر دادن شعارهایی چون پایان دادن به آپارتاید جنسیتی در افغانستان، لغو محدودیت‌های زنان توسط طالبان، فشار جامعه جهانی بر طالبان انجام گردید. زنان در این گردهمایی اعتراضی خواستار افزایش فشار جهانی بر طالبان شدند تا هرچه زودتر ممنوعیت‌های تحصیلی، شغلی و اجتماعی زنان رفع گردد. این زنان معترض از جامعه جهانی درخواست دارند تا جنایات طالبان علیه زنان افغانستان به دادگاه‌های بین‌المللی ارجاع داده شود.
آن‌ها درحالی‌که پلاکاردهای اعتراضی خود را بالا گرفته بودند اعلام نمودند: ما در شرایطی ۸ مارچ را گرامی می‌داریم که زنان افغانستان، به‌ویژه فعالین حقوق بشر، ژورنالیستان و زنان معترض، با یکی از شدیدترین بحران‌های انسانی و حقوقی در جهان مواجه هستند. محدودیت‌های سیستماتیک، خشونت گسترده و حذف کامل زنان از عرصه‌های اجتماعی، سیاسی و اقتصادی در افغانستان، مصداق بارز نقض حقوق بشر و آپارتاید جنسیتی است.
در ادامه این معترضان بیانیه‌ای را برای مخاطب قرار دادن جامعه جهانی و نهادهای بین‌المللی منتشر کردند. در این بیانیه چنین آمده‌است: پس از تسلط طالبان، زنان از حق آموزش، کار، آزادی بیان و مشارکت در جامعه محروم شده‌اند. آنان که در برابر این سرکوب ایستادگی کرده‌اند با تهدیدهای جدی، بازداشت، شکنجه و مجبوریت به ترک کشور روبه‌رو گشته‌اند.
هم‌چنین آن‌ها ابراز داشتند که وضعیت زنان پناهجوی افغانستانی در پاکستان نگران کننده‌است. بسیاری از آنان بدون اسناد قانونی در شرایط نامناسب و پرمخاطره زندگی می‌کنند. عدم دسترسی به خدمات اساسی، تهدید اخراج اجباری، محدودیت‌های اقتصادی و ناامنی، آیندهٔ این زنان را با مشکلات و ابهامات جدی مواجه ساخته‌است. در حالی که جهان شعار حمایت از حقوق زنان را سر می‌دهد، زنان افغانستان همچنان از ابتدایی‌ترین حقوق خود محروم‌اند.
زنان معترض افغانستان در پاکستان مطالبات خود را در متن این بیانیه از جامعه جهانی و نهادهای بین‌المللی بدین شرح اعلام نمودند:
۱- نجات زنان در خطر: برای زنان معترض، خبرنگاران، فعالان حقوق بشر و نظامیان پیشین که در افغانستان و کشورهای همسایه با تهدید و سرکوب مواجه‌اند، راه‌های امن و قانونی برای خروج و اسکان مجدد ایجاد شود.
۲- تحریم آپارتاید جنسیتی: فشار جهانی بر طالبان افزایش یابد تا ممنوعیت‌های تحصیلی، شغلی و اجتماعی علیه زنان لغو شود. جنایات طالبان علیه زنان به دادگاه‌های بین‌المللی ارجاع داده شود.
۳-حمایت از مهاجران افغانستان: روند رسیدگی به پرونده‌های پناهندگی تسریع شود. زنان و خانواده‌های بدون اسناد از خطر اخراج و بی‌سرنوشتی نجات یابند.
۴-پایان سیاست‌های دوگانه: کشورهای مدعی حقوق بشر، بحران زنان افغانستان را اولویت قرار دهند و به تعهدات خود در قبال پناهجویان عمل کنند.
آنان در پایان این گردهمایی اعتراضی اعلام کردند که روز جهانی زن برای زنان افغانستان نه یک مناسبت برای تجلیل، بلکه فرصتی برای یادآوری مبارزه، مقاومت و دادخواهی است. زنان افغانستان، چه در داخل کشور و چه در تبعید، همچنان برای دستیابی به حقوق اساسی خود تلاش خواهند کرد.
