نیمرخ از نگاهی دیگر

شش سال پیش در چنین روزی، نیمرخ به‌عنوان رسانه‌‌یی ویژۀ زنان پا به عرصۀ مطبوعات افغانستان گذاشت. در آن زمان، نیمرخ تنها رسانه‌یی بود که دغدغۀ اصلی‌اش مسایل مربوط به زنان بود و در راستای حمایت از برابری جنسیتی، گسترش آگاهی در مورد حقوق زنان و شکستن تابوهای جنسی و جنسیتی در افغانستان فعالیت می‌کرد که در قالب هفته‌نامه چاپ، و در کابل و شماری از ولایت‌های کشور پخش می‌شد.

با سقوط نظام جمهوریت در افغانستان و تسلط دوبارۀ گروه تروریستی طالبان، نشرات چاپی نیمرخ همانند ده‌ها روزنامه و نشریۀ دیگر متوقف شد. پس از آن، این رسانه فعالیت خود را به صورت آنلاین ادامه داده و تلاش کرده‌است که عینی‌ترین روایت‌ها را از زنده‌گی زنانِ زیر سلطۀ طالبان ارایه کند.

رسانه‌یی پیشگام در حوزۀ مسایل زنان

لطف‌الله نجفی‌زاده، رییس تلویزیون «آمو» می‌گوید که نیمرخ یک رسانۀ «پیشگام» در حوزۀ بازتاب مسایل مربوط به زنان بوده‌است. او می‌گوید که «نیمرخ از پیشگامان رسانه‌های اختصاصی برای زنان بوده در این شش سال کارهای فوق‌العاده خوبی را انجام داده‌است».

به باور آقای نجفی‌زاده، ایجاد رسانۀ نیمرخ به عنوان یک رسانۀ ویژۀ زنان «یک ابتکار بسیار ویژه» بود و در عین حال، این رسانه در مدت سال شش سال گذشته صدای زنان افغانستان را بازتاب داده‌است.

رییس تلویزیون آمو به بهانۀ ششمین‌سال فعالیت نیمرخ می‌گوید که «وضعیت زنان، مشخصاً زنان خبرنگار در افغانستان، همیشه دشوار بوده، اما پس از سقوط و تحول سیاسی دو سال پیش، جایگاه رسانه‌هایی مثل نیمرخ به مراتب حیاتی‌تر است تا به شکل بسیار سیستماتیک و منظم صدای زنان را بازتاب بدهد و به پلتفرمی برای صدای زنان افغانستان تبدیل شود».

پرداختن آگاهانه به نقش زنان در جامعه

زهرا نادر، مدیر مسؤول رسانۀ آنلاین «زن‌تایمز» می‌گوید که فعالیت‌ و تلاش نیمرخ در شش سال گذشته، در جهت اطلاع‌رسانی متعهدانه از وضعیت زنان در افغانستان قابل ستایش است.

خانم نادر می‌گوید که «در جامعۀ مردسالار و زن‌ستیزی که در آن چشم‌انداز و نگاه زنانه کم‌تر در تولید محتوای رسانه‌یی نقش داشته‌است، نیمرخ آگاهانه به طرح مسایل انتقادی، در راستای برابری جنسیتی پرداخته‌است. از حق طلاق، حضانت و آزادی برای زنان تا آگاهی‌دهی از وضعیت و حقوق جامعۀ ال‌جی‌بی‌تی، از فعالیت‌هایی بوده‌است که نیمرخ در آن نقش مهمی داشته‌است».

او می‌افزاید: «از نظر من، نیمرخ از معدود رسانه‌هایی در افغانستان است که شجاعانه و متعهدانه تابوشکنی کرده و به مسایلی پرداخته که افق دید مخاطبانش را گسترش داده‌است».

زهرا جویا، صاحب امتیاز و مدیر مسؤول رسانۀ آنلاین «رخشانه» می‌گوید که یکی از چالش‌ها در رسانه‌های افغانستان در بیست سال گذشته این بود که بیش از نود درصد رسانه‌ها از سوی مردان مدیریت می‌شد و خبرها و مطالب از دید مردان تعریف و به مخاطبان ارایه می‌شد.

او می‌گوید که از نکات قابل توجه در فعالیت نیمرخ در شش سال گذشته این بوده که از سوی زنان مدیریت شده‌است و دیدگاه زنان در سیاست‌گذاری آن دخیل بوده‌است.

به باور خانم جویا نیمرخ با توجه به بودجه و امکاناتی که داشته در فعالیت شش‌سالۀ خود موفق بوده‌است و این‌که در خبرها و ‌مطالب آن‌ دیدگاه زنان اولویت داشته، بیشتر ارزش دارد.

خانم جویا می‌گوید که «ما باید افتخار کنیم که در قفسۀ مربوط به رسانه‌هایی که در بیست‌سال گذشته در افغانستان فعالیت داشته، نیمرخ نیز در کنار سایر روزنامه‌ها، هفته‌نامه‌ها و ماه‌نامه‌ها نگه‌داری می‌شود».

 روزنه‌یی امید برای زنان

صدیق‌الله توحیدی، رییس پیشین کمیتۀ مصونیت خبرنگاران افغانستان و از خبرنگاران پیش‌کسوت کشور می‌گوید که نیمرخ یک روزنۀ امید برای زنان افغانستان بوده‌است.

او می‌گوید که «من به‌عنوان یکی از مخاطبان این رسانۀ وزین، حضور و کار نیمرخ در خانوادۀ مطبوعات افغانستان را بسیار مؤثر و بسیار الهام‌بخش به زنان ناامید، دختران دربند و آن عده از زنانی می‌دانم که می‌دانند به چه حقوقی نیاز دارند، اما به هیچ‌کدام‌شان نمی‌رسند».

محمد محق، مدیر مسؤول روزنامۀ «هشت صبح» نیز فعالیت نیمرخ را در شرایط امروزی، دریچه‌یی برای بازتاب صدای زنان افغانستان می‌داند. آقای محق می‌گوید که «امروز بی‌پناه‌ترین بخش جامعۀ افغانستان زن‌ها هستند که نه مشکلات آن‌ها به بیرون انعکاس می‌کند و نه در داخل، سازمان‌ها یا اداراتی وجود دارد که به حمایت از حقوق زنان بپردازد».

به باور آقای محق، در چنین شرایطی، نیمرخ و رسانه‌های مانند آن، یکی از دریچه‌هایی‌ست که گوشه‌یی از دردهای زنان را انعکاس می‌دهد و می‌تواند صدای آنان را به گوش جهانیان برساند. او می‌گوید که از این جهت، کار نیمرخ هم ارزشمند است و هم قابل حمایت.

به باور این خبرنگاران، در زمانی‌که قدرت حاکم هر نوع حضور و فعالیت زنان در جامعه را ممنوع قرار داده‌است، ‌فعالیت متعهدانۀ رسانه‌هایی مانند نیمرخ بیش از هر زمان دیگری ضروری است. چون روایت‌هایی که این رسانه‌ها از کنج خانه‌ها، از دل نابرابری‌ها و از میدان مبارزه‌ بیرون می‌کشند، می‌توانند بخشی از تاریخ مبارزاتی نسل امروز زنان و دختران آزادی‌خواه، تحول‌طلب و پیشرو افغانستان باشد. فعالیتی که روایت‌گری بی‌پردۀ آن از واقعیت‌ها، بخش برجسته‌یی از کار رسانه‌‌یی منتقدانه و آگاهی‌بخش برای زنان شمرده می‌شود.