«به آپارتاید جنسیتی پایان دهید»
امان میرزایی
روز جهانی هم‌بستگی زنان از جنبشی کارگری در آمریکای شمالی و اروپا شروع و به رویدادی مهم تبدیل گشت که سازمان ملل متحد نیز آن را به‌رسمیت شناخته و همه ساله از این روز در سراسر جهان تکریم می‌شود. پس از روی کار آمدن طالبان، اولین نیرویی که در مقابل ظلم و جنایات آن‌ها ایستادگی کرد، زنان بودند و تا اکنون نیز این مبارزات ادامه دارد. زنان در افغانستان به این آگاهی رسیده‌اند تا خواسته و مطالبات‌شان را به‌صورت واضح مطرح نموده و از آن دفاع کنند. در حال حاضر زنان آگاه افغانستان دشمن اصلی افراطیت، بنیادگرایی و واپس‌گرایی در برابر طالبان هستند.
امسال زنان افغانستان در حالی به استقبال هشت مارچ می‌روند که از هرگونه نقش‌آفرینی در حیات اجتماعی محروم و به‌صورت کامل از جامعه حذف شده‌اند. طالبان با محروم کردن زنان افغانستان از حقوق مدنی و شهروندی‌شان، سرنوشت زن‌ها را برای رسیدن به خواست‌های نامشروع‌شان به گروگان گرفته و این یک زنگ هشدار نسبت به عواقب خطرناک وضعیت امروز زنان، در کشور، منطقه و جهان به‌شمار می‌آید. جامعه جهانی باید هرچه بیشتر در برابر نقض علنی حقوق‌‌بشر و جنایات آشکار طالبان علیه زنان اقدامات جدی و فوری انجام دهد.
با این‌همه بر همگان آشکار است که حکومت تک‌قومیتی و تک‌جنسیتی گروه تروریستی طالبان، پس از گذشت سه و نیم سال سخت و دشوار، همچنان بر اعمال محدودیت‌ها پافشاری دارند. در آن سو زنان معترض افغانستان، همچنان خواستار حقوق و مشارکت مساوی در تمام عرصه‌های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و هنری‌اند. در نتیجه این مصاف به پایان نخواهد رسید مگر این‌که طالبان مجبور به پذیرش یا پاسخ‌گویی شده و از سوی دادگاه‌های بین‌المللی تحت تعقیب قرار بگیرند. تمام نخبگان، روشن‌فکران، سیاسیون، جنبش‌های اعتراضی زنان در خارج از افغانستان بر این باورند: تا زمانی‌که طالبان در قدرت باقی بمانند، فشار، رنج، درد، مرگ تدریجی و سرکوب زنان ادامه خواهد یافت.
در حقیقت جای تأسف است که در افغانستان به‌جای سرمایه‌گذاری بر روی زنان، یک سرمایه‌گذاری منفی فاجعه‌بار در حال اتفاق است که صدمات شدیدی بر زنان و دختران وارد می‌کند و تنها باعث ایجاد مانع برای صلح و رفاه می‌گردد.
اگر واقع‌بینانه بنگریم، وضعیت زنان و دختران افغانستان از شرایط نگرانی و اضطراری گذشته و به نقطهٔ اوج خود رسیده‌است. مبارزه با طالبان برای حقوق زنان در افغانستان یک مبارزهٔ جهانی و نبردی برای حقوق زنان در تمام دنیاست. مصداق بارز شعری است که بر ساختمان سازمان ملل نوشته شده: بنی آدم اعضای یک پیکرند/ که در آفرینش ز یک گوهرند/ چو عضوی به درد آورد روزگار/ دگر عضوها را نماند قرار.
زنان و دختران افغانستان در مواجه با محدودیت‌ها و چالش‌ها، نماد شجاعت و مقاومت هستند. آن‌ها از تمام حقوق و آزادی‌های مشروع و اولیهٔ انسانی مانند آموزش، تحصیل و کار محروم و در خانه‌ها محصور شده‌اند و هر روز بیشتر از روز قبل از سوی گروه طالبان تحت فشار، شکنجه، اختطاف، انواع آزار و اذیت قرار می‌گیرند. با این‌همه و با بدتر شدن وضعیت در افغانستان، نقض حقوق بشر و اقتصاد تخریب شده توسط حکومت طالبان، این زنان و دختران افغانستان هستند که همچنان بار سنگین این بحران‌های چندوجهی را تحمل می‌کنند.
هشتم مارچ امسال در شرایط حساس و سرنوشت‌سازی برای زنان افغانستان فرا می‌رسد. آمریکا کمک‌هایش را قطع کرده و احتمالاً طالبان درصدد جبران و فشار بیشتر و اقدامات تلافی‌جویانه خواهد بود. اکنون داعش به‌دنبال پیدا کردن جای پا در افغانستان است. خشونت در برابر زنان روندی صعودی دارد و هنوز تدابیر مشخصی برای کاهش منع خشونت در برابر زنان ارائه نگردیده‌است.
شکی وجود ندارد که زنان افغانستان خواهان صلح و امنیت هستند. کلید اساسی حل مسأله زنان، تفاهم، هم‌بستگی و اشتراک بین مدافعان حقوق زن، فعالان و نهادهای زنان می‌باشد که با طرح خواسته‌های خود، برای تحقق آن مبارزه نمایند. زنان افغانستان چیزی نزدیک به چهار سال است که تحت آپارتاید جنسیتی قرار دارند و از حقوق اولیهٔ خود محروم‌اند.
به همین منظور تعدادی از فعالین حقوق زنان، فراخوان راه‌پیمایی و اعتراضی زنان را به‌عنوان «به آپارتاید جنسیتی پایان دهید» نشر کرده‌اند. در این فراخوان آمده‌است: زنان، دختران و اعضای جامعه (ال جی بی تی کیو) افغانستان و ایران تحت ستم ساختاری و نابرابری جنسیتی قرار دارند. متأسفانه با گذشت هر روز فضا بر آنان تنگ‌تر می‌شود و عرصه‌های حضور اجتماعی‌شان محدودتر.
زنان و دختران افغانستان، به‌طور کامل از جامعه محو شده‌اند؛ حق کار و آموزش از آنان گرفته شده‌است، از رفتن به تفریح‌گاه‌های عمومی و آرایشگاه‌ها منع شده و صدای‌شان در اماکن عمومی نیز غیر قانونی محسوب می‌گردد. آنان بنا بر آخرین فرمان رهبری طالبان، حتی نمی‌توانند بر چهاردیواری اتاق خویش پنجره بگذارند.
در ایران نیز قوانین سخت‌گیرانه‌ای بر زندگی زنان حاکم است، از آزادی لازم برخوردار نیستند و با وضع محدودیت‌های نقض کنندهٔ حقوق انسانی از سوی رژیم این کشور روبه‌رو گردیده‌اند. زنان افغانستان و ایران، تجربهٔ زیستن در این شرایط را مصداق آپارتاید جنسیتی توصیف کرده‌اند و برای رهایی از این وضعیت، بر ضرورت حمایت، هم‌بستگی و بسیج همگانی تأکید دارند.
کارزار «به آپارتاید جنسیتی پایان دهید» در نظر دارد تا سلسله برنامه‌هایی را در روزهای هفتم و هشتم مارچ، به‌صورت آنلاین و حضوری برگزار کند.
آن‌ها در این فراخوان خواستار به اشتراک گذاشتن داستان‌ها و روایت‌ها دربارهٔ تجربهٔ آپارتاید جنسیتی شده‌اند، در این فراخوان از کسانی که می‌توانند تظاهرات یا همایشی را سازماندهی کنند خواسته شده تا برنامه‌هایشان را با آن‌ها تنظیم نموده و تصاویر اعتراضات خویش را با استفاده از هشتگ در رسانه‌های اجتماعی به اشتراک بگذارند.
در پایان این فراخوان نیز چنین بیان شده که تلاش‌ها و اقدامات هر فرد در این راه ستودنی است، اما هماهنگی مجموع این تلاش‌ها و هم‌صدایی‌ها می‌تواند به پایان بخشیدن آپارتاید جنسیتی کمک کند، منجر به فراگیری صدای اعتراض شده و صف ایستادگی در برابر آپارتاید جنسیتی را بیشتر از پیش تقویت نماید.
